بررسی شگرد‌های طنز و مطایبه در افسانه‌های عامیانه‌ ایرانی

نویسندگان

چکیده مقاله:

طنز و مطایبه یکی از گونه‌های ادب غنایی است که همواره از سوی نویسندگان و شاعران ادب رسمی مورد توجه بوده است. همان طور که طنز در ارزش‌گذاری هنر رسمی، در پوشش خنده و مضحکه، هدف‌های جدی را دنبال می‌کند و افق‌ها و قلمروهای آن در مسائل اجتماعی بسیار گسترده است، در فرهنگ عامه و به خصوص افسانه‌های عامیانه نیز قابل تأمل است. طنز در افسانه‌ها مانند سایر متون نوعی نقد به مقولات زندگی و به گونه‌ای سخن جدی در قالب شوخی است که می‌تواند به تمام عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی منتقدانه نگاه کند. این پژوهش با رویکرد تحلیل محتوا از نوع کیفی و استقرای تام به تحلیل شیوه‌های پرداخت طنز و مطایبه در مجموعه‌ی «فرهنگ افسانه‌های مردم ایران» از علی اشرف درویشیان و رضا خندان پرداخته است. از اهداف این پژوهش نشان دادن شگردهای طنز و مطایبه در افسانه‌های عامیانه ایرانی و بررسی بسامد آنها در کنار کارکردهای مختلف طنز در افسانه‌ها بوده است. براساس نتایج تحقیق، از جمله شگردهای طنزپردازی در افسانه‌های عامیانه؛ بلاهت، رندی، ناهماهنگی و ناسازگاری اجزا، آدم نمایی، نام طنزآمیز، عنوان طنزآمیز و دیگر شگردها است. از کارکردهای مختلف طنز در افسانه‌های عامیانه می‌توان به کارکرد سرگرمی، خاصیت انتقادی و روح اصلاح‌گری و ترویج ارزش‌های اخلاقی و تربیتی اشاره کرد. بسیاری از شگردهای ذکر شده در افسانه‌های عامیانه با بیان تابوها و مسایل جنسی مطرح می‌شود؛ زیرا فرهنگ عامه بر خلاف فرهنگ رسمی با سانسور کمتری همراه است و آزادسازی تنش‌های درونی نیز از دیگر کارکردهای طنز عامه محسوب می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تکنیک‌های طنز و مطایبه در آثار هوشنگ مرادی کرمانی

طنز و طنزپردازی در طول تاریخِ ادبیات فارسی همواره در کنار انواع دیگری مانند هزل، هجو و فکاهه وجود داشته و شاعران و نویسندگان بسیاری از آن برای بیان مقاصد خود استفاده کرده‌اند. هوشنگ مرادی­کرمانی، نویسنده­ی طنزپرداز کودک و نوجوان از جمله نویسندگانی است که به این نوع ادبی توجه کرده است و می­توان طنز را یکی از عناصر برجسته­ و تأثیرگذار در آثار این نویسنده دانست. با توجه به اهمیت طنز در ادبیات و به ...

متن کامل

ویژگیهای زبان طنز و مطایبه درکاریکلماتورها

طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره‌ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

متن کامل

آفرینش طنز و مطایبه در کلیله و دمنه*

  آفرینش طنز و مطایبه در کلیله و دمنه*   دکتر نجمه حسینی سروری 1 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان دکتر یحیی طالبی استاد دانشگاه علامه طباطبایی چکیده کلیله و دمنه از قدیم‌ترین نمونه‌های افسانه تمثیلی (فابل) است. فابل‌ها قصّه‌هایی کوتاه با شخصیّت‌های جانوری هستند که مانند انسان حرف می‌زنند و رفتار می‌کنند. فابل‌ها همچنین با نشان‌دادن برتری‌ها یا ضعف‌های اخلاقی انسان‌ها و مناسبات میان آنها،...

متن کامل

ویژگیهای زبان طنز و مطایبه درکاریکلماتورها

طنزنویسان معمولاً از زبان ادبی که با ظرافتها و نوآوریهای زبانی درآمیخته می شود، سود می­جویند. از این رو، طنز هر چه هنجارشکن تر و از عنصرآشنایی زدایی بهره ورتر باشد، قدرت جذب مخاطبانش افزایش می­یابد. در این میان، به نظر می­رسد ویژگیهایی، چون کوتاهی جملات وایجاز، سادگی بیان، چینش خاص واژگان، استفاده از زبان محاوره، بیان اغراق آمیز، بازیهای زبانی- بیانی و انواع شیوه­های هنجارگریزی زبان و شگردهایی، ...

متن کامل

مضامین طنز و شگردهای آن در غزلیات سعدی و حافظ

هنر در هر شکل و حالت در عین حالی که بیانگر دنیای درونی هنرمند است بازتاب اوضاعاجتماعی ـ سیاسی و اخلاقی عصر وی نیز می باشد، از سویی دیگر یکی از ملاکهای زیبایی وکمال در آثار هنری بیان غیرمستقیم و ابهام آمیز آن است .از جمله مهمترین ابزارهای هنرمندان بخصوص در هنر کلامی =( ادبیات ) در ارائه «طنز»غیر مستقیم کلام و بیان مضامین مرتبط با جهان اطراف آنان می باشد .استفاده از طنز در میان شاعران و نویسندگان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 21  شماره 44

صفحات  171- 202

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023